Ministerie SZW presenteert de Arbovisie 2040
Met haar Arbovisie 2040 presenteert het Ministerie van Sociale zaken en werkgelegenheid missie, visie en doelstellingen op het gebied van arbeidsomstandigheden voor de lange termijn: 2040. Met deze visie wil men ervoor zorgen dat werkenden in Nederland zo gezond en veilig mogelijk werken en geen gezondheidsklachten door hun werk krijgen, ook niet ná hun pensioen.
Om dat te bereiken zijn goede arbeidsomstandigheden belangrijk. Helaas is de realiteit anders. Nederland doet het vergeleken met andere Europese landen relatief goed. Maar het aantal mensen dat in Nederland door hun werk jaarlijks overlijdt of ziek wordt is nog steeds onaanvaardbaar hoog. Het gemiddelde ziekteverzuim is sinds 2017 gestegen van 4 naar 5,7%. Het verzuim in de publieke en semipublieke sectoren is hoger dan in de private sectoren. En best bijzonder: kleine bedrijven tot 10 werknemers hebben door de jaren heen gemiddeld een lager verzuim dan grotere bedrijven.
Een aanzienlijk deel van het verzuim is werkgerelateerd. Daarnaast zijn er jaarlijks rond de 100.000 ongevallen met verzuim tot gevolg. Ook overlijden er elk jaar ongeveer 4000 mensen door hun werk. Naast persoonlijk leed leiden ongevallen, ziekte en verzuim door het werk tot hoge kosten voor werkgevers. Het ziekteverzuim kostte Nederlandse werkgevers in 2021 naar schatting 17 miljard euro aan loondoorbetaling over de verzuimde uren. Ongevallen leiden ook vaak tot een inkomstendaling en verminderde productiviteit van medewerkers. En dus tot meer kosten voor de maatschappij als geheel, vanwege een groter beroep op sociale voorzieningen en gezondheidszorg
Het is dus verstandig om gezondheidsschade op of door het werk te voorkomen, zodat het persoonlijke leed en de daarmee samenhangende maatschappelijke kosten verminderen.
Dat betekent dat het huidige stelsel beter moet worden toegerust op de toekomst. De arbeidsmarkt blijft in ontwikkeling. Zo hebben steeds meer werkenden geen traditionele baan meer met vaste werktijden, een vaste werkplek en een vast contract. Ook moet het arbobeleid beter worden toegerust voor ontwikkelingen als digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie. Het doel van de Arbovisie 2040 is om de oude trend te doorbreken. Dit lukt niet met ‘meer van hetzelfde’. Het vraagt om nieuwe en effectievere interventies. Het vraagt ook om een andere opstelling van de overheid, van werkgevers en werkenden en van opdrachtgevers, verzekeraars en consumenten. Vandaar de ‘Arbovisie 2040’.
In de Arbovisie wordt een stevige ambitie neergelegd. Waar mogelijk gaat het huidige (demissionaire) kabinet hiermee al aan de slag. Tegelijk vraagt een groot aantal acties om fundamentele beleidskeuzes. Het is aan het volgende kabinet om een vervolg te geven aan al ingezette acties en deze beleidskeuzes te maken.